O JEETJE !

Sinds 1 januari krijgt men tijdens een scrabblepartij punten voor nieuwe woorden als jab, jad, jain, jali, jamu, jansky, jesses, jibben, jiggen, jihadi, jobhoppen, jock, joik, jop, jozef, jozo, judex, juggelen, juicy, juno,... De modale Vlaming, en evenzeer de modale Nederlander, zal de betekenissen van het overgrote deel van deze woorden niet kennen. Van Dale nam ze alle op in de nieuwste elektronische versie van haar driedelig paradepaardje, waardoor ze ook een plaatsje kregen in de scrabbelwoordenlijst SWL2007.

Te veel puur Nederlandse woorden die deel uitmaken van de officiële woordenlijst der Nederlandse taal (=Groene Boekje) blijven nulscores opleveren in een scrabblespel. Van Dale voelt -enigszins begrijpelijk- geen behoefte om die doorgaans door iedereen gekende woorden op te nemen in een verklarend woordenboek. Inderdaad, wie gaat in godsnaam de betekenis van die dagdagelijkse woorden opzoeken? Is het verstandig om zich neer te leggen bij de opnamepolitiek van Van Dale bij de samenstelling van een SWL?

Teneinde hier een volledig en correct zicht op te hebben, en er een onderbouwde visie op na te kunnen houden, heb ik voor de woorden die beginnen met de letter J een vergelijking gemaakt. Welke woorden staan in minstens één van de twee jongste edities van het Groene Boekje, en vindt men niet in de Elektronische Van Dale? Op amper zes uren kende ik het antwoord. Ziehier mijn bevindingen:

• 153 J-woorden staan niet in de Elektronische Van Dale
• het zijn haast alle zelfstandige naamwoorden
• de betekenis van de meeste woorden is zeer gekend
• de verschillen zijn het grootst vanaf 9- tot en met 13-letterwoorden

De 153 J-woorden zijn goed voor 40 extra J-woorden tot en met 8 letters.

Bijvoorbeeld: jaargids, jaarplan, ja-kamp, jazzclub, jazzdans, jetskiër, jij-vorm, jobbeurs, joyriden, junidag.

Google leert ons dat deze woorden gemiddeld veel bekender zijn (vele duizenden extra hits) dan de nieuwe woorden die via Van Dale in de SWL terechtkomen.

De 153 J-woorden leveren 423 extra J-woorden op tot en met 15 letters.

Bijvoorbeeld: jaarbudget, jaarrapport, jachtbeleid, jachtscène, jazzmuzikant, jeansmerk, jeepsafari, jeugdafdeling, jeugdelftal, jeugdfilm, jeugdvriend, jobaanbieding, jongensfiets, jongerenraad, journaalbeelden, jubileumjaar, judotoernooi, juryuitspraak, juryvoorzitter, justitiebeleid,...

Het onderzoek betrof enkel de woorden die beginnen met de letter J. Een extrapolatie naar woorden met andere beginletters leert ons dat ongeveer 3.951 extra woorden kunnen opgenomen worden in de SWL, en dat ongeveer 41.729 nieuwe woorden tot en met 15 letters zouden kunnen goedgekeurd worden.De scrabblegemeenschap zou de puur Nederlandse woorden met open armen ontvangen. Hoe denkt de taalcommissie hierover? Dat zullen we weldra weten. Wordt vervolgd...

De volledige lijst met niet-toegelaten J-lemma's vind je hier .