PAS OP VOOR ZOTTEN

Het is Van Dale niet ontgaan dat het kaartspel een belangrijke plaats heeft in het sociale leven. Kaartspelen is opgenomen als werkwoord, alhoewel het quasi altijd in de vrije tijd wordt beoefend. Kaartspelen, speelde kaart, heeft kaartgespeeld. Alle tijden kunnen.

Alle heren en vrouwen, zelfs al zijn ze van boeren-afkomst, weten dat een kaartspel bestaat uit 52 kaarten, aangevuld met nog enkele jokers. Er zijn vier soorten, namelijk:

• ruiten, ook wel koeken genoemd
• klaveren
• harten
• schoppen

Bij menig kaartspel kan één van bovenvermelde soorten uitgeroepen worden tot troef. Troefkaarten hebben letterlijk en figuurlijk meer in hun mars dan de andere. Van Dale heeft zeer consequent al de ruiten-, koeken-, klaveren-, harten-, schoppen- én de troef-kaarten opgenomen. De dertien verschillende kaarten (aas, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven, acht, negen, tien, boer, vrouw en heer) leveren 78 correcte samenstellingen op. Ruitenaas, koekentwee, klaverendrie, hartenvier, schoppenvijf, troefzes, ruitenzeven, koekenacht, klaverennegen, hartentien, schoppenboer, troefvrouw, ruitenheer,... alle vonden ze een digitaal stekje in de elektronische Van Dale.

Minder consequent wordt Van Dale van zodra er zotten worden opgevoerd. Een boer wordt ook wel eens een zot genoemd. Koeken-, klaveren- en hartenzot werden dan ook terecht als synoniem van koeken-, klaveren- en hartenboer opgenomen. Maar daar hield het dan ook op. Ruitenzot, schoppenzot en troefzot werden -allicht onbedoeld en ongewild- geweerd.

Hoe kan een scrabbelaar onthouden welke zotten hij niet op zijn bord mag leggen? Onthoud gewoon onderstaande advies:

Troef de zotten die ruiten inschoppen maar af!

Een laatste wetenswaardigheid: pas wanneer één of andere vrouw voor troefvrouw doorgaat, en dus heel wat aanzien geniet, mag ze volgens Van Dale ook troefdame genoemd worden. Zeg dus niet te snel "dame" tegen een kaartenvrouw.