BESCHOREN: de laatste telg van de familie BESCHEREN

Op de NTSV-interclub in Mortsel werden belangrijke nulscores uitgedeeld voor het woord BESCHEREN. De makers veronderstelden dat BESCHEREN zou bestaan, vermits toch ook BESCHOREN correct was. Helaas niet dus!

In de twaalfde uitgave van de driedelige Van Dale hadden het werkwoord BESCHEREN en het zelfstandig naamwoord BESCHERING nog een plaats. Zelfs het werkwoord BESCHOREN (beschoorde, beschoren) was opgenomen, en kreeg als verklaring BESCHEREN mee. Toen in 1999 de dertiende druk verscheen, bleek Van Dale in de familie BESCHEREN een razzia gehouden te hebben. Alle bestaande telgen bleken te zijn afgemaakt en vervangen door een nakomertje, nl. BESCHOREN, niet meer als werkwoord, maar wel als bijvoeglijk naamwoord!? Sinds 1999 is dus tijdens een scrabblepartij ook "iets BESCHORENS" toegestaan.

Het Genootschap 'Onze Taal' kan de beslissing van Van Dale om de BESCHEREN-familie uit te dunnen, bijtreden. Onze Taal beweert het volgende: "Het voltooid deelwoord BESCHOREN is de enig overgebleven vorm van het Middelnederlandse werkwoord BESCHEREN, dat 'toedelen' betekende. BESCHOREN betekent heden ten dage 'ten deel gevallen' of soms 'gegund'. In het Duits komt BESCHEREN nog wel voor, evenals het zelfstandig naamwoord Bescherung ('uitdeling van de kerstgeschenken').

"Dat lot is mij beschoren, mij is geen lang leven beschoren,"... zijn enkele voorbeelden van het hedendaags gebruik van het woord BESCHOREN. Mag men eigenlijk -zoals Van Dale- gewagen van een bijvoeglijk naamwoord? De modale taalvriend zal BESCHOREN eerder ervaren als een voltooid deelwoord dat maar eens af en toe bijvoeglijk gebruikt wordt.... In ieder geval: laat als scrabbelaar BESCHEREN links liggen of je komt er BESCHETEN uit.

Veggie-weggie

Toen het Taalportaal nog maar enkele weken oud was, stuurde Paul De Corte van Die Score Brugge het woord VEGGIE in. Veggie werd in de loop der jaren een steeds populairdere afgekorte vorm van "vegetariër" en "vegetarisch". Geavanceerd zoeken in Yahoo leerde ons dat VEGGIE goed is voor 300.000 hits in Nederlandstalige sites, waarmee VEGGIE een top 100-plaats inneemt in de Taalportaallijst.

In augustus 2009 meldde Omer Van Hoecke van Fair Play Destelbergen dat hij tot zijn verbazing een nul gekregen had voor VEGGIE. Inderdaad, Van Dale heeft dat woord niet opgenomen in haar elektronische kanjer, en ook niet in de Jaarboeken Taal 2007 en 2008, die zich nochtans focussen op nieuwe woorden. In september lanceerde Rudi Ailliet van Blanco Tielt een e-mailtje waarin hij de lezer hoedde voor het VEGGIE-nullengevaar. De VEGGIEDAG waarover hij het had, blijkt inmiddels ook al goed te zijn voor 161.000 hits.

Van Dale en/of de Taalcommissie kunnen VEGGIE niet lang meer negeren. In afwachting van een opname in de SWL kunnen we ons tijdens een scrabblespel wel met vrucht wagen aan een WEGGIE. Dat woord is goed voor -ocharm- 1090 hits. Een WEGGIE is het Nederlandse en enigszins flauwgrappige equivalent voor een ROADIE, zijnde een handige Harry die voortdurend "on the road" (= on-der-weg) is, tezamen met vb. een muziekgroep die op tournee is, en die van zijn diensten gebruik kan maken. Eén of andere plezanterik moet ooit op de idee gekomen zijn om een ROADIE te vernederlandsen tot WEGGIE, en dat is Van Dale ter ore gekomen.

Taalportaal zal ertoe bijdragen dat een VEGGIE, een VEGGIEDAG, en waarom geen VEGGIEWEGGIE (een roadie die er vegetarische principes op nahoudt), onder de aandacht van Van Dale zal gebracht worden.